Święto Ciulimu-Czulentu

Święto Ciulimu-Czulentu

Przywróceniu pamięci o wieloletniej obecności lelowskich Żydów ma służyć organizowane od 2003 roku Święto Ciulimu-Czulentu, które jest spotkaniem dwóch kultur: polskiej i żydowskiej. Inicjatorem oraz pomysłodawcą tego przedsięwzięcia był ówczesny wójt Gminy Lelów, Jerzy Szydłowski, który zaproponował zorganizowanie święta podczas spotkania z rabinem Simchą Krakowskim, reprezentantem Fundacji Chasydów Leżajsk-Polska i organizatorem przyjazdów Żydów na grób cadyka Lelowera. Święto Ciulimu-Czulentu, organizowane przez: Samorząd Gminy Lelów, Gminny Ośrodek Kultury w Lelowie oraz Lelowskie Towarzystwo Historyczno-Kulturalne im. Walentego Zwierkowskiego, odbywa się zazwyczaj w ostatni lub przedostatni weekend sierpnia. Do komitetu organizacyjnego festiwalu należą członkowie LTH-K: Marianna Dziura, Mirosław Skrzypczyk, Zbigniew Bryła, Marian Nowak i Andrzej Dragański, którzy biorą udział przede wszystkim w tworzeniu programu festiwalu. Ponadto Zbigniew Bryła i Mirosław Skrzypczyk od wielu lat prowadzą Święto jako konferansjerzy.

Festiwal składa się z cyklu imprez, które służą lepszemu poznaniu i zrozumieniu kultury żydowskiej oraz przypomnieniu jej znaczenia dla kultury polskiej oraz Lelowa. W święcie tym biorą udział nie tylko mieszkańcy Lelowa oraz okolicznych miejscowości, ale także chasydzi z Izraela.

Pierwszy dzień święta – sobota – jest poświęcony polskiej kulturze; dzień drugi – niedziela – służy popularyzacji kultury żydowskiej. Taki program uroczystości, podkreślając odrębność tych dwóch kultur, pozwala jednocześnie na połączenie charakterystycznych dla nich elementów. Dzień polski skupiony jest przede wszystkim wokół polskiego folkloru, dlatego też podczas kolejnych edycji święta wystąpiły takie zespoły folklorystyczne, jak: Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”, Zespół Pieśni i Tańca „Żywczanie”, Zespół Pieśni i Tańca „Wolbromiacy”, Góralski Zespół Pieśni i Tańca „Równica”. Na festiwalowej scenie swoją muzykę zaprezentował cieszący się dużą popularnością zespół Golec Orkiestra, a także Halina Mlynkova i Łukasz Zagrobelny.

Niedzielne spotkanie w ramach Święta Ciulimu-Czulentu jest doskonałą okazją do zapoznania się z kulturą żydowską. Niezmiennie początek uroczystości wyznacza wspólne zapalenie menory. Podczas dnia żydowskiego na scenie króluje przede wszystkim muzyka klezmerska – wspaniałe koncerty podczas lelowskich świąt dały następujące zespoły: Chmielnikers, Di Galitzyaner Klezmorim, Klezzmates, Max Klezmer Band, Eliezer Mizrachi oraz Sholem. Dwukrotnie wystąpił także ostatni przedstawiciel autentycznych przedwojennych klezmerów w Polsce, spadkobierca słynnej niegdyś dynastii klezmerskiej Brandweinów, Leopold Kozłowski. Ostatnim klezmer Galicji, w towarzystwie m.in. Katarzyny Jamróz, Marty Bizoń, Jacka Cygana, zaprezentował piękny i wzruszający program, składający się głównie z pieśni lirycznych. Podczas wszystkich edycji Święta Ciulimu-Czulentu obok profesjonalnych muzyków na scenie występowali również lokalni artyści, m.in. zespoły wokalno-instrumentalne z Gminnego Ośrodka Kultury w Lelowie prowadzone przez instruktorkę Natalię Gadzhuk-Ozgę oraz Dziecięca i Młodzieżowa Orkiestra Dęta działająca przy GOK w Lelowie. Święto Ciulimu-Czulentu, które przede wszystkim kojarzy się z zabawą, muzyką, smakowaniem różnych potraw, posiada również ogromne walory edukacyjne ze względu na organizowane w jego ramach wystawy, spotkania, warsztaty oraz konkursy.

Od kilku lat polsko-żydowską biesiadę poprzedzają również piątkowe spotkania o charakterze edukacyjnym, podczas których odbywają się projekcje filmów odwołujących się do historii Żydów, religii lub współczesnego Izraela.